Skupština općine Gračac objavila je 1. studenog 1991. bilten s člancima iz Informativnog ratnog biltena Štaba TO Skupštine općine Gračac, koji govore o borbama i situaciji na području općine Gračac i Like krajem ljeta i ujesen 1991. godine. Bilten počinje informacijom da su srpske snage osvojile Lovinac, što je prikazano kao velik uspjeh, ali plaćen s “neočekivano mnogo ranjenih i poginulih boraca”, što svjedoči o žestokom otporu hrvatskih snaga. Usto, u biltenu se govori o osnivanju Prve krajinske brigade TO, o planu osvajanja Gospića i borbama za Gospić te o potiskivanju srpskih snaga iz Gospića. Dio biltena posvećen je gospodarskom stanju na tad okupiranom području Like i svjedoči o povezivanju poduzeća s tog područja sa srbijanskim privrednim subjektima, što je vodilo njegovu postupnom uključivanju u gospodarski i financijski sustav Republike Srbije.

 U PRVOM PLANU

OSVOJEN LOVINAC

            Prva vijest u ovom našem prvom biltenu jest, a ona to svakako i zaslužuje da bude, je osvajanje Lovinca, najvećeg uporišta hrvatskih snaga na području opštine Gračac i protjerivanja ustaških bojovnika sa teritorija SAO Krajine.

            Ovaj posao obavljen je za tri dana uz neočekivano mnogo ranjenih i poginulih boraca. Ustaška uporišta kod Brničeva u Ričicama bila su snažnija nego se očekivalo, a to je i bio razlog da je u ovu akciju bilo potrebno utrošiti čak tri dana.

            Drugi dan se stiglo do Ričica, a treći je oslobođen Lovinac i što je posebno značajno kasarna-skladište municije u Sv. Roku. Iako su nastojanja ustaških snaga da osvoje kasarnu u Sv. Roku bila golema, a kasarna je oko dvadeset dana bila u potpunoj blokadi, vojnici i starešine koji su se tamo našli uz pomoć dvadesetak gračačkih teritorijalaca, uspjeli su se oduprijeti svim naletima neprijatelja i sačuvati izuzetno važno skladište municije.

1. S.

OSNOVANA PRVA KRAJINSKA BRIGADA TO

            Polovinom oktobra osnovana je Prva Krajinska brigada TO, čiji sastav čine borci sa područja opštine Gračac i Donji Lapac, a na čijem se čelu nalaze aktivna vojna lica.

            Brigada je već učestvovala u borbama za Ričice, Ličko Cerje, Lovinac i Sv. Rok.

            Sada su u toku pripreme za daljnje akcije koje predstoje na ovom dijelu ličkog ratišta, a one su, kako neslužbeno saznajemo, osvajanje Gospića najvećeg ustaškog uporišta u Lici.

1. S.

Obavijest čitaocima:

Unaprijed se izvinjavamo za eventualne greške koje nisu namjerne, a mogle su se desiti zbog brzine rada, kao i nedostatka lektora.

                                   ŠTAB TERITORIJALNE OBRANE GRAČAC

                                               OTVORENI ORUŽANI SUKOB

            Dotadašnji nepovoljan razvoj političko-bezbednosne situacije, krajem avgusta, eskalirao je u otvoreni oružani sukob između snaga SAO Krajine i ustaških formacija Republike Hrvatske.

            Žarište oružanog sukoba najintenzivnije se odrazilo u gradu Gospiću. Istočni dio Gospića danima je vodio rat sa Tuđmanovim bojovnicima, a najžešće bitke su se odvijale na području Jasikovca u reonu pravoslavnog groblja. Te borbe trajale su više od mjesec dana gotovo neprekidno. Nakon izdaje u kasarni “Staniša Opsenica” u Gospiću branioci, kojima su pomagale snage SAO Krajine i srpski dobrovoljci iz Srbije, morali su se povući na rezervni položaj Divoselo – Počitelj i Medak – Vrebac uz minimalne gubitke. (…)        

Stičući iskustva u oružanim sukobima TO opštine Gračac nakon protjerivanja ustaša iz Lovinačkog područja, pristupila je kvalitetnijoj organizaciji jedinica TO opštine stvarajući jedinice sa većim taktičkim sposobnostima i većom vatrenom moći.

            Moralno stanje vojnih obveznika je na zavidnom nivou, opredjeljenost boraca je da do zadnje kapi krvi brane SAO Krajinu i svoja ognjišta.

            Opremljenost sa intendantskim materijalnim sredstvima je svaki dan bolja, a opremljenost jedinica koje su angažovane na kontroli i obezbeđenju teritorija, iz dana u dan se poboljšava. Ukupno stanje u TO opštine Gračac ocjenjuje se kao dosta dobro.

                                                                                               Pripremio: kap. I. kl. Milan Kekić

OŽIVLJAVANJE PRIVREDE U RATNIM USLOVIMA

Zbog uske povezanosti sa privrednim subjektima iz većih centara Republike Hrvatske i od strane hrvatske vlasti provedene totalne blokade, svi radni kolektivi na području opštine Gračac, koji su imali takav status, ostali su bez posla.

            Gorak okus takvog, po mnogo čemu političkog odnosa, u Gračacu su najprije osjetili radnici bivšeg proizvodnog pogona zagrebačke tvornice “Šimecki”, a zatim su istu sudbinu doživjeli “Kožara” koja je poslovala u sastavu Tvornice kože iz Zadra, konfekcija “Odjeća” koja je radila u sklopu zagrebačkog “Kamenskog”, a potom i Željeznički čvor, poslovnica Privredne banke Zagreb, SDK, PTT, Elektrolika i drugi.

            Sve u svemu bez posla je na taj način u opštini Gračac ostalo oko 1500 radnika ili gotovo dvije trećine ukupnog broja svih zaposlenih.

            Na osnovu opredjeljenja politike SAO Krajine o čvrstom povezivanju sa privrednim subjektima iz Republike Srbije, ali nije rečeno da se pokidaju svi odnosi sa privredom Hrvatske već da se ti odnosi gdje je to moguće i ako ne idu na štetu krajinskih poduzeća, mogu zadržati, privreda opštine Gračac u cijelosti se postupno preorijentiše na poslovnu saradnju i veze sa preduzećima iz Srbije.

            Uz pomoć Beogradskog “Centrotextila” već nekoliko mjeseci, sa manjim prekidima uslovljenim ratnim prilikama koje ovdje vladaju, odvija se proizvodnja u Tvornici obuće Gračac. Ovih dana, nakon jednomjesečnog zastoja, proizvodnja u ovom kolektivu sa oko 500 zaposlenih, ponovo je krenula. Osiguran je posao za oko 280 radnika.

            Sa proizvodnjom su krenuli i u “Kožari”, gdje su se također orijentisali na saradnju sa Beogradskim “Centrotextilom”. Poslovi proizvodnje odvijaju se i u pogonu HTZ opreme i u mokrom dijelu za štavljenje sirove kože, ali je broj uposlenih smanjen zbog aktivisanja velikog broja radnika u jedinicama JNA, a u normalnim okolnostima posla ima za svih, oko 100 zaposlenih radnika.

            Kako se očekuje, ovih dana sa radom bi trebali početi i zaposleni u konfekciji “Kamensko”, a preko Privredne komore Srbije traži se poslovni partner koji će preuzeti ovaj proizvodni pogon sa oko 450 zaposlenih i najmodernijom opremom, od koje je jedan dio kompjuterski, ili da mu osigura posao i tržište.

            Željezničari, njih oko 400, svoj status vide u sastavu Željeznice Krajine, SDK se već povezao sa SDK u Novom Beogradu, na istom putu je i Banka, a Elektrolika kao i PTT vezat će se za istoimena Javna preduzeća u Krajini.

            Da bi se proizvodnja koliko toliko odvijala i normalizovala u uslovima opšte mobilizacije, Izvršno vijeće Skupštine opštine Gračac, donijelo je odluku da se zbog neposredne ratne opasnosti privremeno suspenduju organi upravljanja u svim preduzećima, a njihove funkcije preuzmu direktori.

            U skladu sa odlukom o oživljavanju proizvodnje u radnim kolektivima i vraćanja života u Gračac, koji je zadnjih mjesec dana postao sablasan grad, Izvršno vijeće je poništilo odluku o zatvaranju svih ugostiteljskih objekata na području opštine Gračac i donijelo novu, kojom dozvoljava normalan rad ugostiteljima.

                                                                                   IZVRŠNO VIJEĆE SO-e GRAČAC

                                                                                              Predsjednik

                                                                                              Dušan Vještica

Tekst: dr. sc. Ante Nazor, ravnatelj Centra