U studenom 1991. na području Like i Dalmacije vođene su žestoke borbe između hrvatskih i agresorskih snaga (JNA i srpske postrojbe). Izvori JNA koji svjedoče o nastojanjima zapovjedništva JNA da se preustrojem objedini zapovijedanje snagama na terenu i poboljša učinkovitost postrojbi, osim što svjedoče o procesima unutar JNA i zajedničkom djelovanju JNA i srpskih snaga, pokazuju i koje su postrojbe JNA i lokalnih Srba djelovale na spomenutom području.  

Jedan je od takvih izvora zapovijed koju je general-pukovnik Života Avramović, zapovjednik 5. vojne oblasti JNA, 10. studenog 1991. iz sjedišta u Zagrebu uputio Komandi TG-2 da se ustroji 3. operativna grupa JNA kojoj će biti podređene sve postrojbe na području Like i Korduna:

Na osnovu Direktive Saveznog sekretara za NO DT br. 53-1 od 25. 07. 1991. godine, Naredbe SSNO str. pov. br. 2527-1 od 26. 09. 1991. godine i Naređenja NG OS SFRJ str. pov. br. 1673-16 od 04. 11. 1991. godine, a u cilju usavršavanja RiK-a (rukovođenja i komandovanja, op. a.) i stvaranja povoljnih uslova za izvršavanje zadataka,

 N A R E Đ U J E M

 

1.- Formirati 3. operativnu grupu pod neposrednom mojom komandom. Komandant 3. OG biće general-ppukovnik Banjanin Vladimir.

Sastav Komande 3. OG po pregledu u prilogu.

Komandu 3. OG razmestiti u rejonu Plitvička jezera, Dom 6.-te ličke divizije. Uz komandu oformiti prištabske jedinice po prilogu broj 2.

 2.- Komandi 3. OG se pretpočinjavaju: 5. partizanska brigada, TG-2 Slunj, had 105 mm/102. mpoabr, 2. operativna zona TO, 1. okb/329. okbr, mb/4. okbr, a po meri formiranja i 6.-ta lička divizija i druge jedinice JNA i TO u zoni odgovornosti 3. OG koja obuhvata prostoriju: Plitvice – Slunj – Ogulin – Otočac – Gospić – Sveti Rok – Udbina.

 3.- IKM – 13. K u rejonu Plitvice (čv/367. pv, vod VP/13. K, ič/4. okbr, mešoviti pozadinski vod) prestaje sa radom, a snage i sredstva ulaze u sastav komande i jedinica 3. OG.

 4.- Formirati 6. ličku diviziju “R” po formaciji br. 111.753 od dobrovoljaca koji se organizuju u skladu sa Naređenjem GŠ OS SFRJ str. pov. br. 2694-1 od 10. 10. 1991. godine.

Komandu divizije razmestiti u Titovoj Korenici, a komande part. brigada i ostalih jedinica po odluci komandanta 3. OG.

 5.- Popunu 3. OG i 6. ličke divizije starešinama regulisaće Personalna uprava SSNO, a za vojnički sastav Komanda 5. VO i III uprava GŠ OS.

 6.- Sva pitanja popune NVO i pozadinskog obezbeđenja 3. OG regulisaće sektor pozadine SSNO i Komanda 5. VO preko pozadinskih baza i pružiti stručnu pomoć u formiranju njenih sastava.

7.- Formiranje 3. OG izvršiti najkasnije do 14. 11. 1991. godine, do kada će dostaviti komandi 5. VO izveštaj o formiranju. (HR-HMDCDR, 116., kut. 5.)

O nastojanju da se objedinjavanjem zapovijedanja poboljša suradnja JNA i srpskih snaga na terenu, a time i učinkovitost njihova zajedničkog djelovanja protiv Hrvatske i borbe protiv hrvatskih snaga, govori i zapovijed general-pukovnika Ilije Đujića, zapovjednika Štaba TO-a SAO Krajine, od 11. studenog 1991., da se sve jedinice TO-a na području sjeverne Dalmacije i Like stave pod Komandu 9. korpusa JNA:

U cilju jedinstvenog rukovođenja i komandovanja svim snagama u zoni odgo­vornosti, a na zahtev Komande 9. K.

 NAREĐUJEM

 Za pripremu, organizaciju i izvođenje borbenih dejstava pretpočiniti komandi 9. K. sledeće jedinice:

1. brigadu TO (sastava 1. i 3. Gračački odred TO, 2. odred TO Lapac, Mogorički, Medački i odred TO Teslingrada /zapravo Novi Lički Osik/);

Brigada TO Benkovac (sastava odredi TO Ostrvica i Smilčić);

Kninska brigada TO (odredi TO Golubić, Kosovo i Cetina);

Samostalne odrede TO: Obrovac, Donji Lapac i Gračac.

 2. Pretpočinjene jedinice stavljaju se na pozadinsko obezbeđenje kod Komande 9. K danom pretpočinjavanja.

 

3. Molimo Vas da nam dostavite pregled kojim se jedinicama JNA pretpočinjavaju jedinice TO iz tačke 1. ovog naređenja u cilju praćenja rada tih jedinica, a prilikom Vaše kontrole da uključite i organe Štaba TO SAO Krajina. (HR-HMDCDR, 2., kut. 6031.)

 Da su događaji na terenu zahtijevali spomenutu reorganizaciju i učinkovitije zapovijedanje srpskim snagama, pokazuje i primjer ponašanja “grupe specijalaca” krajinske milicije, čije je povlačenje iz zone djelovanja 2. ličke brigade TO-a zbog odbijanja zapovijedi, ugroze i uznemiravanja stanovništva zahtijevala “Komanda” spomenute Brigade i njezin zapovjednik (“komandant”) pukovnik Petar Trbović. U prilogu izvješća o tome, koje je datirano 14. studenog 1991., navedeno je i pismo koje je iz Vrhovina 12. studenog 1991. upućeno Milanu Martiću, ministru unutarnjih poslova SAO Krajine:

 Po dolasku u Vrhovine radi formiranja 2. ličke brigade, 6. ličke divizije, pored ostalih formacija i struktura zatekli smo i specijalnu jedinicu SAO Krajine na čelu sa Baklaić Predragom, kapetanom.

Pored problema koje nam je stvarao svojim prisustvom u zoni brigade, a koje smo izneli u pismu upućenom Ministarstvu SAO Krajine /u prilogu/, dana 13. novembra učinio je sledeće:

Iako mu je od strane ove komande još ranije naređeno da se sa svojim ljudima povuče iz zone brigade došao je u Vrhovine i u zaseoku “Srdići – Grijace” provalio u privatnu kuću, gde su pucnjavom uznemiravali građane.

Molimo da na bilo koji način pomognete da se navedena grupa odstrani iz zone odgovornosti brigade, jer ćemo je smatrati neprijateljskom kakvo joj i jeste dosadašnje ponašanje.

---

Prilog: Pismo ministru Martiću.

Druže Martiću,

Od strane SSNO naređeno mi je da sa grupom starešina određenog dana dođem u Vrhovine i pristupim formiranju 2. ličke brigade, 6. ličke divizije, koja će preuzeti komandovanje od TO i objedinjavati delatnost svih struktura na ovom prostoru. U vezi sa tim organizovan je sastanak sa svim strukturama u mestu.

Sastanku je prisustvovao i Baklaić Predrag koji se predstavio kao kapetan koji komanduje grupom specijalno obučenih lica, koji su prošli obuku u Golubiću, Kninu i još nekim mestima, a koja je osposobljena da uđe u teritoriju neprijatelja u dubinu do 70 kilometara i na toj dubini izvršava dobijene zadatke. Obećao je tesno sarađivati i dejstvovati prema potrebi, čime smo bili veoma zadovoljni jer bi nam takav sastav veoma koristio u dejstvima na neprijatelja.

U vezi sa navedenim dogovorom, a pošto tih dana Baklaić nije izvršavao nikakve akcije, pozvali smo ga u komandu brigade, gde je dogovoreno da u sadejstvu sa našom jedinicom izvede prepad na naseljeno mesto. Pristao je, međutim odmah nakon toga se sa jedinicom izgubio u nepoznatom pravcu ne izvršivši dogovoreni zadatak, zbog čega je naša jedinica došla u izuzetno tešku situaciju i jedva se izvukla bez težih gubitaka. U vezi sa ovim postupkom naređeno mu je da napusti teritoriju, što je i učinio.

Nakon nekoliko dana vratio se u zonu dejstva brigade, gde vrbuje pojedine borce na frontu, čime nanosi veliku štetu borbi protiv zajedničkog neprijatelja.  Napominjemo da za celo ovo vreme imenovani nije izvodio bilo kakve akcije. Veliki broj ljudi u najvećem broju okolnih mesta govori da se radi o grupi koja uopšte ne vodi borbena dejstva već se bavi pljačkom i nazivaju ih “odmetnicima”. U vezi sa tim Vas molimo da imenovanog sa grupom povučete iz zone dejstva naše jedinice jer veoma negativno utiču na stanovništvo pa i borce u jedinicama.

Drugarski Vas pozdravljamo. (HR-HMDCDR, 59., kut. 2.)

dr. sc. Ante Nazor, ravnatelj Centra